New Babylon

Constant

New Babylon

''In 1950s, Constant had already been working for years on his "New Babylon" series of paintings, sketches, texts,and architectural models describing the shape of a post-revolutionary society. Constant's New Babylon was to be a series of linked transformable structures, some of which were themselves the size of a small city--what architects call a megastructure. Perched above ground, Constant's megastructures would literally leave the bourgeois metropolis below and would be populated by homo ludens--man at play. (Homo Ludens is the title of a book by the great Dutch historian Johan Huizinga.) In the New Babylon, the bourgeois shackles of work, family life, and civic responsibility would be discarded. The post-revolutionary individual would wander from one leisure environment to another in search of new sensations. Beholden to no one, he would sleep, eat, recreate, and procreate where and when he wanted. Self-fulfillment and self-satisfaction were Constant's social goals. Deductive reasoning, goal-oriented production, the construction and betterment of a political community--all these were eschewed.''

Henri Lefebvre on the Situationist International. Interview conducted and translated 1983 by Kristin Ross. Printed in October 79, Winter 1997

PRESS TITLE FOR MORE INFO

Children Of The Riots

http://www.youtube.com/watch?v=C45QKpGFy6w

''Το ντοκιμαντέρ Children of the Riots του Χρήστου Γεωργίου (αγγλική παραγωγή) που προβλήθηκε στο Witness του Al Jazeera στις 4 Οκτωβρίου εξετάζει ουσιαστικά το πώς άλλαξε και επηρέασε η δολοφονία του Γρηγορόπουλου τους συνομήλικους του. Mιλάνε έξι φοιτητές και μαθητές- κανείς τους με μια μόνο εξαίρεση- δεν είναι πάνω από 20. Το ντοκιμαντέρ χρησιμοποιεί εξάλλου τη δολοφονία ως αφετηρία: η ιστορία ξεκινά τις καυτές μέρες του Δεκέμβρη του '08 και φτάνει στην Ελλάδα του ΔΝΤ και το κίνημα των Αγανακτισμένων στο Σύνταγμα. Μαθαίνουμε την προσωπική ιστορία των έξι πρωταγωνιστών με φόντο μια Αθήνα που φλέγεται.''

Greesis

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΡΟΖΑΝΗΣ/ Η Κρίση μέσα στα πλαίσια του Ύστερου Καταναλωτικού Καπιταλισμού

Διάλεξη στο Αμφιθέατρο της σχολής, 25/10/2011, 21:00

Ο Στέφανος Ροζάνης γεννήθηκε στην Κάρυστο της Εύβοιας το 1942. Ποιητής και Δοκιμιογράφος. Ανήκει στην εκδοτική ομάδα του περιοδικού ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ. Έχει συνεργαστεί με το Πανεπιστήμιο της Νέας Σορβόννης (Paris III) και τη New Philosophy Society του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου. Ασχολείται ιδιαίτερα με την ποιητική θεωρία του Ρομαντισμού.

Άνθρωποι από απόσταση χωρίς υπόσταση

Bernhard Lang

Mπορεί το κείμενο να είναι στα γερμανικά, αλλά η εικόνα ίσως λέει περισσότερα.
Φωτογραφίες που φωνάζουν το ''άνθρωποι από απόσταση χωρίς υπόσταση'' (τύπου Richard Μisrach http://www.nga.gov/exhibitions/2008/misrach/misrachinfo_fs.shtm).

Το παρόν αποτελεί τροφή για οποιαδήποτε σκέψη και όχι απαραίτητα παίνεμα της συγκεκριμένης φωτογραφικής τεχνικής.

Όπως θέλετε πάρτε το.

PRESS TITLE FOR MORE INFO

Détournement

Détournement ή αλλιώς Μεταστροφή

Η μεταστροφή(détournement)-δηλαδή η χρησιμοποίηση προϋπαρχόντων καλλιτεχνικών στοιχείων σε μία καινούρια ενότητα-είναι μια διαρκής τάση της σημερινής πρωτοπορίας, πριν και μετά τη συγκρότηση της Καταστασιακής Διεθνούς.Οι δύο θεμελιώδεις νόμοι της είναι η εξαφάνιση της σημασίας κάθε αυτόνομου μετεστραμμένου στοιχείου (φτάνοντας μέχρι και την εξαφάνισή του αρχικού του νοήματος) και ταυτόχρονα η οργάνωση ενός άλλου σημασιολογικού (signifiant) συνόλου που δίνει σε κάθε στοιχείο το καινούριο του νόημα.

Καταστασιακή Διεθνής

τεύχος 3-Δεκέμβρης 1959

PRESS TITLE FOR MORE INFO

or read Situationist International Anthology

Brodsky & Utkin

PRESS ΤΙΤLE FOR MORE INFO

The Paper Architecture Of Brodsky & Utkin

according to nesbitt,''their work constitutes a graphic form of architectural critisism'' of the effects of soviet utilitarian architecture.

Σοβιετική Ένωση-Σοσιαλισμός-αρχιτεκτονική

μια μεγάλη ιστορία..

Μια ευκαιρία για να προβληματιστούμε σχετικά με το πώς το κοινωνικό-πολιτικό πλαίσιο επηρέασε αρχιτεκτονικές προσπάθειες και αντιστρόφως πως αυτές το επηρέασαν.

Hiroshi Watanabe

WHAT IS A NON APPARATUS?

Εάν τα καταφέρετε ίσως βιώσετε μια κατάσταση ανώτερης ποιότητας.

XYZ OUTLET

XYZ OUTLET
DRY: NO DRINKS, NO PARTY, JUST AN ART QUICKIE

Programme
XYZ Outlet #17: Georgia Sagri | Antigone Model | Tuesday 13 September
XYZ Outlet #18: KERNEL | Index of Potential | Tuesday 27 September
XYZ Outlet #19: The Callas | The Backstage | Tuesday 11 October
XYZ Outlet #20: Panayiotis Koulouras | Impressions | Tuesday 25 October

more info@http://remapkm.org/

SYNERGY-O

SERPENTINE GALLERY PAVILION 2011 BY PETER ZUMTHOR

ARCHITECTURESERPENTINE GALLERY PAVILION 2011 BY PETER ZUMTHOR

Inviato da abitare

Photo by Oscar Ferrari


It will be open to the public on Friday, but somebody already entered the casket designed by Peter Zumthor for the Serpentine Gallery. Oscar Ferrari sent us these snaps from London, snaps that let us guess an efficacious project perfectly corresponding to the architect’s intents. If hortus conclusus was supposed to be, hortus conclusus seems to be… nevertheless only the real experience of the place, and not necessarily during the inauguration day, will confirm whether the  Zumthor’s intention to  create a  space for relax, rest and even contemplation, in the midst of the Londoner park, has really come true…



Below the press release:
This year’s Pavilion is the 11th commission in the Gallery’s annual series, the world’s first and most ambitious architectural programme of its kind. The Serpentine Gallery Pavilion 2011 is designed by the Swiss architect Peter Zumthor, it is his first completed building in the UK and includes a specially created garden by the Dutch designer Piet Oudolf.
At the heart there is a garden that the architect hopes will inspire visitors to become observers. Zumthor says his design ‘aims to help its audience take the time to relax, to observe and then, perhaps, start to talk again – maybe not.’ The design emphasises the role the senses and emotions play in our experience of architecture. With a selection of materials Zumthor creates contemplative spaces that evoke the spiritual dimension of our physical environment, customising the building precisely to its purpose as a physical body and an object of emotional experience.
‘The concept for this year’s Pavilion is the hortus conclusus, a contemplative room, a garden within a garden. The building acts as a stage, a backdrop for the interior garden of flowers and light. Through blackness and shadow one enters the building from the lawn and begins the transition into the central garden, a place abstracted from the world of noise and traffic and the smells of London – an interior space within which to sit, to walk, to observe the flowers. This experience will be intense and memorable, as will the materials themselves – full of memory and time.’



The 2011 Pavilion is constructed of a lightweight timber frame wrapped with scrim and coated with a black Idenden over scrim. Exterior and interior walls with staggered doorways offer multiple paths for visitors to follow, guiding them to a central, hidden inner garden. The covered walkways and seating surrounding this central space create a serene environment from which visitors look onto the garden, the  focus of the building.

Piet Oudolf is a prominent garden designer and a leading figure of the New Perennial planting movement. His award-winning designs emphasise the natural architecture of plants, using expressive drifts of grasses and herbaceous perennials to create gardens that evolve in form throughout the lives of the plants. These are chosen for their structure, form, texture and colour, showcasing many different varieties in his compositions.



Piet Oudolf said: “I am very pleased to be collaborating with Peter Zumthor and the Serpentine Gallery on this year’s Pavilion and to be part of this exciting project. My work aims to bring nature back into human surroundings and this Pavilion provides the perfect opportunity for people to reflect and relax in a contemplative garden away from the busy metropolis.”
The Serpentine’s Pavilion commission, conceived in 2000 by Gallery Director Julia Peyton- Jones, has become an international site for architectural experimentation and follows a decade of Pavilions by some of the world’s greatest architects. Each Pavilion is sited on the Gallery’s lawn for three months and the immediacy of the commission – a maximum of six months from invitation to completion – provides a unique model worldwide.
Zumthor’s Serpentine Gallery Pavilion will operate as a public space and as a venue for Park Nights, the Gallery’s high-profile programme of public talks and events. Park Nights will culminate in the annual Serpentine Gallery Marathon in October, now in its sixth year. In 2006 the Park Nights programme included the renowned 24-hour Serpentine Gallery Interview Marathon, convened by Hans Ulrich Obrist and architect Rem Koolhaas; in 2007, the Serpentine Gallery Experiment Marathon presented by artist Olafur Eliasson and Hans Ulrich Obrist; in 2008, Obrist led over 60 participants in the Serpentine Gallery Manifesto Marathon. These were followed in 2009 by the Serpentine Gallery Poetry Marathon and in 2010 by the Serpentine Gallery Map Marathon.




Public opening dates

• 1 July – 16 October 2011

Construction period

• 19 May – 27 June 2011

Overall site area

• 960 sqm

Dimensions of Pavilion

• 390 sqm (gross)
• 252 sqm internal garden space (net)
• 100 sqm transition space (net)
• 5.5 m height pavilion facade
• 2.7 m min height internal garden space

Structure and materials

• Concrete strip foundations
• Timber frame super structure
• Sheet plywood covering
• Skin, black Idenden over scrim
• Bench, Prussian blue stained timber
• Floor, black Idenden with sand over scrim

Lighting

• Recessed spot lights under cantilever soffit in internal garden space
• Pendant lighting
• External festoon lighting

Colour scheme

• Black Idenden over scrim across entire pavilion, inside and outside, excluding the bench.
• Bench, Prussian blue stained timber

Garden

• Richly planted shrubs, flowers, grasses, according to the instruction of Piet Oudolf.

Furniture

• Zinc coated steel table, folding
• Zinc coated steel chair, canvas seating, folding

Sponsored by             Maybach 
Advisors                      ArupStanhope plc
Platinum Sponsor      Mace Group
Julia Peyton-Jones                                                         Hans Ulrich Obrist
Director, Serpentine Gallery                                        Co-Director of Exhibitions
and Co-Director, Exhibitions                                      and Programmes and
and Programmes                                                             Director of International Projects

Μόλις ψεκαστεί με νερό γίνεται τσιμέντο!

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

05 Μάιος, 2011

Στα όρια. Νέες αρχιτεκτονικές στην Κύπρο

Το βιβλίο μας εισάγει στη σύγχρονη κυπριακή αρχιτεκτονική, παρουσιάζοντας μια σειρά κτίρια κατοικίας και γραφείων. Επιμέλεια : Τζιρτζιλάκης Γιώργος Φωτογραφίες: Γερόλυμπος Γιώργος.

English version

Παρουσίαση βιβλίου 9 Μαΐου
7.30μμ / Λευκωσία, Κύπρος
Αίθουσα Μελίνα Μερκούρη
Λεωφ. Αθηνάς και Βασιλέως Γεωργίου Β

H ανάδειξη της σύγχρονης αρχιτεκτονικής στην Κύπρο μπορεί να καθυστέρησε από το τραύμα του ελληνικού πραξικοπήματος και της τουρκικής εισβολής. Σήμερα όμως κερδίζει με εντυπωσιακό τρόπο το χαμένο χρόνο, αντανακλώντας τους νέους τρόπους με τους οποίους η αρχιτεκτονική συναντά την απο-αποικιοποίηση, τη γεωπολιτική, τον τουρισμό, τις δυναμικές της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας και τους κοινωνικούς μετασχηματισμούς στο νέο αστικό αρχιπέλαγος.

Το βιβλίο αυτό μας εισάγει στη σύγχρονη κυπριακή αρχιτεκτονική, παρουσιάζοντας μια σειρά κτίρια κατοικίας και γραφείων της Nice Day Developments. Τα κτίρια και οι μελέτες σε αυτό το εν εξελίξει αρχείο αντικατοπτρίζουν τις διεργασίες μιας εκτεταμένης διεθνικής και διαπολιτισμικής ανταλλαγής, συμμετέχοντας στο διάλογο μεταξύ κοσμοπολίτικης αντίληψης και τοπικής ταυτότητας.

Ο Γιώργος Τζιρτζιλάκης είναι αρχιτέκτονας και ανεξάρτητος επιμελητής εκθέσεων. Διδάσκει στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Ο Γιώργος Γερόλυμπος γεννήθηκε στο Παρίσι το 1973 και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε φωτογραφία στο Τμήμα Φωτογραφίας των ΤΕΙ Αθήνας (1996), μεταπτυχιακά ΜΑ στην Εικόνα και Επικοινωνία στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου (1997), Αρχιτεκτονική στο ΑΠΘ (2005). Εργάζεται επαγγελματικά στον χώρο των αρχιτεκτονικών εκδόσεων και έχει δημοσιεύσει την δουλειά του, κατά καιρούς, σε βιβλία και περιοδικά. Έχει κάνει τρεις ατομικές εκθέσεις στην Αθήνα και έχει συμμετάσχει σε αρκετές ομαδικές.

"ΑΥΤΟΠΙΑ": ΤΟ ΧΩΡΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΗΣ ΚΗΠΟΥΠΟΛΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΕΣ ΕΔΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ
Η πρώτη εικόνα που σχηματίζει κανείς όταν επισκέπτεται την Κύπρο είναι ο παροξυσμός του real estate («πολυτελείς βίλες ... που αντανακλούν τον τρόπο ζωής και τις απαιτήσεις σας») και η «άνιση ανάπτυξη».21 Παραθέτω εδώ τον τρόπο που περιγράφει στη Le Monde diplomatique την επίσκεψή του στην Κύπρο ο δημοσιογράφος Niels Kadritzke: «Οι επισκέπτες στην Κύπρο βομβαρδίζονται ασταμάτητα, από το αεροδρόμιο της Λάρνακας, με φυλλάδια και αφίσες που τους παροτρύνουν να μετακομίσουν στο νησί - Καλώς ήρθατε στην Κύπρο! - και να αγοράσουν ένα "σπίτι στον ήλιο", σαν το μοναδικό πρόβλη­μα των ντόπιων να ήταν να πείσουν τους ξένους να επενδύσουν σε ακίνητα».22

Οι αυξανόμενες απαιτήσεις για χρήση της γης, οι παραδοσιακές και οι νέες οικογενειακές δομές, οι προσδοκίες κατοίκησης και εργασίας και η κινητικότητα υφίστανται ραγδαίες μεταβολές που αλλάζουν άρδην την εικόνα του αστικού και περιαστικού τοπίου. Οι μεταβολές αυτές δεν επηρεάζουν μόνο την ιδιαιτερότητα του τοπίου, αλλά και τη διαχείριση των υδάτινων πόρων, καθώς και τη συνύπαρξη του φυσικού και του τεχνητού, καθιστώντας την εξάπλωση της μονοκατοικίας και της παραθεριστικής κατοικίας ένα συνεχές χωρικό συνεκτικό στοιχείο ανάμεσα στο φυσικό τοπίο και το κτίριο. Το αυτοκίνητο και το δίκτυο των αυτοκινητόδρομων σταδιακά έγιναν η δεσπόζουσα μορφή της ομοιογενούς αστικής διάχυσης, ως αποτέλεσμα μιας συγκεκριμένης δυτικής αντίληψης για την «ευημερία» αλλά και απουσίας δημόσιων συγκοινωνιών. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο είδος μεσογειακής «αυτοπίας»23 με πρωτοφανή διάδοση.

Οι υποδομές και το οδικό δίκτυο είναι εκείνα που οργάνωσαν, και σήμερα αναδιατάσσουν, την προαστιοποίηση του κυπριακού τοπίου, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για την ογκοπλαστική αυτονομία της αρχιτεκτονικής γλώσσας, την επιμονή στο «πανταχόθεν ελεύθερο σύστημα» και στην «αντι-αστική ηθική της κηπούπολης».24 Δεν μπορούμε να αντιληφθούμε τη συνεχή οικοδομική επέκταση που διαφημίζουν τα «φυλλάδια και οι αφίσες», αν την αποσυνδέσουμε από τις μεταβολές που επέφερε η κουλτούρα του αυτοκινήτου και των αυτοκινητόδρομων. Όλα αυτά τα χρόνια, το οδικό δίκτυο διαμόρφωσε τον ιστό όπου αναπτύχθηκαν οι μετακινήσεις και οι τουριστικοί προορισμοί, σηματοδοτώντας μιαν υπερεπένδυση στη γεωγραφική, στην πολεοδομική και στην κοινωνική κινητικότητα. Κι αυτό είναι κάτι που υποτίμησε η αρχιτεκτονική ιστοριογραφία: Οικειακότητα και κινητικότητα, οικιακή προστασία και υπερέκθεση στα εξωτερικά ερεθίσματα (υαλοπετάσματα), ιδιωτικό και δημόσιο, εθνικό και διεθνές, είναι μερικά από τα ζεύγη που χαρακτηρίζουν τη σύγχρονη τοπολογία αυτού του περιβάλλοντος.
Στις σχεδόν ενοποιημένες περιφέρειες των κυπριακών πόλεων, η ενσωμάτωση των αγροτικών περιοχών με τα αστικά σύνολα «φέρνει τους μηχανισμούς ιδιωτικής και δημόσιας ανάπτυξης να συνυπάρχουν και να επηρεάζονται από παλαιότερους αγροτικούς μηχανισμούς διάθεσης της καλλιεργήσιμης γης».25 Αυτή η «επαλληλία» και η «υβριδοποίηση» σηματοδοτεί την ιδιαιτερότητα της εκτεταμένης ιδιωτικής οικιστικής ανάπτυξης, η οποία  -  και στις δυο διακριτές μορφές, της «μεμονωμένης κατοικίας στην περιφέρεια» και της «πολυκατοικίας στο κέντρο»  -  αποτελεί «κινητήρια δύναμη» για την παραγωγή του χώρου:

«Κατά τη δεκαετία του 1960... στην Κύπρο, η αγγλική επιρροή και οι αναφορές σε αστικά επιτεύγματα όπως η "πράσινη αγγλοσαξονική πόλη" αλλά και η νέα πόλη Milton Keyns, με απόλυτη προτεραιότητα στο σχεδιασμό που λαμβάνει υπόψη τη χρήση του ιδιωτικού αυτοκινήτου, είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός ομοιογενούς αστικού τοπίου... με ίδιου μεγέθους δρόμους (οικιστικοί δρόμοι 35 πόδια και συλλεκτήριοι δρόμοι 42 πόδια) και οικόπεδα (70 × 80 πόδια), με αναπτύξεις μέσα στη λογική του πανταχόθεν ελεύθερου συστήματος. Κάθε οικοδομή που ανεγείρεται σε ένα οικόπεδο πρέπει να έχει απόσταση τριών μέτρων από όλα τα όρια».26

Όλα αυτά έχουν σαν αποτέλεσμα το διογκωμένο επενδυτικό ενδιαφέρον στον οικοδομικό και κατασκευαστικό τομέα να συνοδεύεται από την έλλειψη αποτελεσματικών πολεοδομικών στρατηγικών, που οδηγεί σε μια ανώνυμη επανάληψη «σύγχρονων κτιρίων» η οποία αυξάνει την αποσπασματικότητα και τις «εξαρθρώσεις» (dislocations)  -  για να χρησιμοποιήσω έναν όρο του Michel Foucault. Το παλιό δίπολο κέντρο-περιφέρεια, που υπήρξε κυρίαρχη έκφραση της νεωτερικότητας, μοιάζει να διαφοροποιείται: Οι προβληματικές περιοχές δεν περιορίζονται πλέον μόνο στα περίχωρα της μεταπολεμικής ανοικοδόμησης, αλλά και στις εγκαταλελειμμένες περιοχές των ιστορικών κέντρων, ιδίως γύρω από την «Πράσινη Γραμμή», όπου πυκνώνουν οι προσδοκίες μελλοντικών μετασχηματισμών.

Μέσα σ' αυτό το πλαίσιο διακρίνουμε υπολογίσιμες εξαιρέσεις και ορισμένα αξιοσύστατα αρχιτεκτονήματα,27 των οποίων η σημασία δεν μετριέται μόνο με αισθητικούς ή στιλιστικούς όρους, αλλά προπάντων από την ανανέωση και τη διεύρυνση των αντιλήψεων κατοίκησης, εργασίας και αναψυχής, καθώς και από τον επανακαθορισμό των σχέσεων μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού. Είναι προφανές ότι ορισμένοι δημόσιοι οργανισμοί και ιδιωτικές εταιρείες (όπως η Nice Day), προπάντων όμως μια νεότερη γενιά αρχιτεκτόνων  -  επιστρέφοντας στην Κύπρο από τις σπουδές τους στην Ευρώπη και την Αμερική - άρχισαν να αναπτύσσουν μια υπολογίσιμη κινητικότητα και δραστηριότητα. Ο Γιώργος Σημαιοφορίδης ήταν από τους πρώτους κριτικούς της αρχιτεκτονικής που εστίασαν το ενδιαφέρον τους σ' αυτή τη δυναμική, η οποία ευνοείτο από την ανάδειξη της Κύπρου σε περιφερειακό επιχειρηματικό κέντρο, συνδεδεμένο με τη μακροχρόνια κρίση στη Μέση Ανατολή και ορισμένες από τις νέες οικονομίες της Ανατολικής Ευρώπης.28

Η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση (το Μάιο του 2004) ενθάρρυνε την οικονομική ευφορία και μια κοινωνική προοπτική που πολλαπλασίασε τις σχεδιαστικές ευκαιρίες για την κυπριακή αρχιτεκτονική, οδηγώντας την να επανεπεξεργαστεί τις αντιλήψεις της για την άσκηση της αρχιτεκτονικής πρακτικής και να αναζητήσει νέες εδαφικές αυτο-αναπαραστάσεις και πολλαπλές συνδέσεις με τις σύγχρονες διεθνείς εμπειρίες και την καθημερινότητα. Θα μπορούσαμε να εκλάβουμε αυτή τη νέα δυναμική ως σημάδι ότι η αρχιτεκτονική άρχισε να αποκτά ξανά πολιτισμική και περιβαλλοντική σημασία και να γίνεται υπολογίσιμος παράγοντας στον πολεοδομικό και κοινωνικό περίγυρο.

ΑΠΟΑΠΟΙΚΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΤΟΠΙΚΟΤΗΤΑ: ΚΟΛΟΚΕΣ29
Δεν πρέπει, βέβαια, να ξεχνάμε το πλούσιο έργο που ανέπτυξε η γενιά των αρχιτεκτόνων της «πρώτης νεωτερικότητας» από τη δεκαετία του 1950 έως το 1974 (η Κύπρος ανακηρύσσεται σε ανεξάρτητη δημοκρατία το 1960), με δεσπόζουσες φυσιογνωμίες τον Νεοπτόλεμο Μιχαηλίδη, τον Πόλυ Μιχαηλίδη και αρκετούς άλλους μοντερνιστές, στους οποίους όλο και περισσότεροι αισθάνονται την ανάγκη να αναφερθούν σήμερα.30 Οι αρχιτέκτονες αυτοί συνδύασαν τη δυτική νεωτερικότητα του μεταπολεμικού «διεθνούς στιλ» (πρόβολοι, ανεπίχριστο σκυρόδεμα, ογκοπλαστική αυτονομία) με τη μεσογειακή παράδοση της «λιγοσύνης» που, όπως υπέδειξε ο ποιητής Οδυσσέας Ελύτης, έλκει από τη λιγοσύνη του τόπου: «από το ελάχιστο φτάνεις πιο σύντομα οπουδήποτε». Εκείνο που πράγματι συνέχει αυτή τη δυναμική είναι οι διαδικασίες αποαποικιοποίησης, μέσα από τις οποίες αναδιευθετούνται οι τοπικές πολιτιστικές ταυτότητες. Έτσι, λοιπόν, διακρίνουμε να συνυπάρχουν στο έργο τους η ελεύθερη διάταξη των κτιριακών όγκων, ένας σχεδόν ανατολικός διακοσμητισμός και η τοπική χειροτεχνική παράδοση (με περσίδες και επιφάνειες από λιθοδομή, πουρόπετρα και βότσαλα). Απ' όλες αυτές τις εκδοχές προέκυψε μια ενδιαφέρουσα σύντηξη της μοντέρνας παράδοσης με τη μεταφυσική και την τοπικότητα του μοντέρνου, η οποία αποτελεί και το θεμελιώδες γνώρισμα της μεταπολεμικής νεωτερικότητας στην Κύπρο. Ιδού ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία αυτής της προσωποποιημένης νεωτερικότητας, που εστιάζει στη διαλεκτική ανάμεσα στην αφαιρετική, μοντέρνα γραφή και την περιθωριοποιημένη, τοπική παράδοση των εφαρμοσμένων τεχνών. Για το λόγο αυτό θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε τη χειροτεχνική πρακτική της «κολόκας» (αποξηραμένες κολοκύθες που χρησιμοποιούνται για δοχεία) ως μια ιδεώδη αλληγορία των κατοικήσιμων «δοχείων ζωής» της κυπριακής νεωτερικότητας.

Ποια ήταν όμως η κρισιμότερη μεταβολή που επέφερε στην αρχιτεκτονική κουλτούρα της Κύπρου αυτή η γενιά αρχιτεκτόνων; Για να απαντήσουμε σ' αυτό το ερώτημα θα πρέπει να παραθέσουμε τους πιο διαδεδομένους κτιριακούς τύπους όπου επικεντρώθηκε το έργο της  -  εκτός τις μονοκατοικίες και τις πολυκατοικίες: Ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις, βιομηχανικά κτίρια, δημόσιες αγορές, κτίρια γραφείων, υπηρεσιών και τραπεζών, νοσοκομεία, σχολικά κτίρια και κτίρια διοίκησης. Δηλαδή τυπολογίες που προσφέρονται όσο τίποτε άλλο για να αποτελέσουν δείγματα μιας παγκοσμιοποιημένης αρχιτεκτονικής.

Ενώ, λοιπόν, το International Style31 ταξινομήθηκε στην έκθεση του ΜοΜΑ τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1930, η κυριολεκτική διάδοσή του γίνεται μεταπολεμικά, κατά τη διάρκεια των δεκαετιών 1950 και 1960, μέσα από την κωδικοποίηση ορισμένων κοινών γλωσσικών ιδιωμάτων, τρόπων ζωής, οικοδομικών υλικών και σχεδιαστικών προδιαγραφών που εξαπλώνονται σ' ολόκληρο τον κόσμο. Πρόκειται ακριβώς για την εποχή όπου παγκοσμιοποιούνται μια σειρά θεσμικές, κατασκευαστικές, αισθητικές και καταναλωτικές προϋποθέσεις οι οποίες ενσωματώνουν τα νέα comfort και τις αναδυόμενες κοινωνικές συμπεριφορές με τα νέα δεδομένα της μαζικής παραγωγής και των τρόπων κατασκευής.

Να τι κάνει εφικτή τη διάδοση των τριών σχεδιαστικών αξιωμάτων του International Style:
α) της υπεροχής του όγκου και όχι της κτιριακής μάζας∙
β) της αρθρωτής κανονικότητας και όχι της συμμετρίας∙
γ) της απόρριψης της υπερβολικής διακόσμησης.

Υπ' αυτή την έννοια, τα κτίρια των Κυπρίων αρχιτεκτόνων της «πρώτης νεωτερικότητας» μπορούν να θεωρηθούν μια πρώτης τάξεως εισαγωγή στην αποαποικιοποίηση και, συγχρόνως, στην παγκοσμιοποίηση της αρχιτεκτονικής, της οποίας η «υπερπραγμάτωση» εδραιώνεται σήμερα με αδιαφιλονίκητο τρόπο: «Η υπερπραγμάτωση προσφέρει μια χρήσιμη εναλλακτική λύση στην πόλωση μεταξύ των εννοιών της επιρροής και της οικειοποίησης. Εάν η ιδέα της επιρροής υποστηρίζει μια συνειδητή ιστορική σχέση μεταξύ μιας γενιάς καλλιτεχνών και της επόμενης, και η οικειοποίηση προτείνει... τη δυνατότητα της μετάπλασης, τότε η υπερπραγμάτωση υποδηλώνει ότι πράγματι υπάρχει πολιτιστική αλλαγή, αλλά τέτοιες αλλαγές είναι πέραν της ιστορικής θέλησης του καλλιτέχνη και υπάγονται στην κίνηση των συνθηκών του κοινωνικού συνόλου».32

Το ελληνικό στρατιωτικό πραξικόπημα και η τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974 ανέστειλαν τις αναζητήσεις αυτής της γενιάς των αρχιτεκτόνων, αφήνοντας το έργο τους ημιτελές και σε εκκρεμότητα. Τη συνέχειά του μπορούμε να διακρίνουμε στο έργο της «δεύτερης νεωτερικότητας» από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, με μια αναπόφευκτη χρονοκαθυστέρηση. Είναι προφανές ότι οι κοινωνικές, οικονομικές και εδαφικές μεταβολές  -  που ήδη προαναφέραμε  -  μας οδηγούν πέρα από το μοντερνισμό των προηγούμενων χρόνων. Αν κάτι υπερέχει σ' αυτή τη διαλογική συνέχεια είναι μια νέα ευαισθησία, μια επιλεκτική επανοικειοποίηση ορισμένων γλωσσικών ιδιωμάτων του μοντέρνου και ένας διστακτικός, αλλά αναγνωρίσιμος, κριτικός αναστοχασμός του malaise της μεταπολεμικής νεωτερικότητας.

Η νέα αρχιτεκτονική της Κύπρου αντλεί, αφενός, από παγκοσμιοποιημένες ανάγκες και ροές και, αφετέρου, από τα τοπικά χαρακτηριστικά της κατασκευής, από εκείνο που ο Arjun Appadurai33 αποκαλεί «παραγωγή της τοπικότητας». Τίποτα κοινό δεν θα διακρίνουμε εδώ με τον «κριτικό τοπικισμό» και τις «στρατηγικές πολιτισμικής αντίστασης» όπως τις περιέγραψαν ο Kenneth Frampton, ο Αλέξανδρος Τζώνης και η Liane Lefaivre34 τη δεκαετία του 1980, αλλά μια παράδοξη αστικοποίηση και μια εκτεταμένη αναδιοργάνωση ενός ευρέως τμήματος του κυπριακού τοπίου, όπου συνυπάρχουν η φυγόκεντρος και η κεντρομόλος δυναμική, οι παγκόσμιες ροές και η ιδιαιτερότητα των τόπων, η ενσωμάτωση (ιδεών, εμπειριών και ορισμένων προθέσεων για το περιβάλλον) και η επιλογή. Οι πρώτες από αυτές τις έννοιες μας βοηθούν να φανταστούμε το μέλλον του τόπου και οι δεύτερες μας ωθούν στην «παραγωγή της τοπικότητας», στη συγκεκριμένη ολοκληρωμένη μορφή.

Στα σχεδιαστικά και πολιτισμικά ορόσημα που σημαδεύουν το άνοιγμα και τη νέα διεθνοποιημένη περίοδο της σύγχρονης αρχιτεκτονικής στην Κύπρο, μπορούμε να συμπεριλάβουμε τα εξής:
α) την επανεισαγωγή της αρχιτεκτονικής στην ανέγερση δημόσιων και ιδιωτικών έργων35∙
β) τη μελέτη του Atelier Jean Nouvel36 για το Κέντρο Πληροφόρησης και Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου «Στέλιος Ιωάννου» (2003) και το πολυώροφο κτίριο μικτών χρήσεων Tower 25 στην Πλατεία Ελευθερίας (2007)∙
γ) τη διοργάνωση μιας σειράς διεθνών διαγωνισμών, όπως η Ανάπλαση της Πλατείας Ελευθερίας στη Λευκωσία37 (Α΄ Βραβείο: Zaha Hadid, Χρίστος Πασσάς, Saffet Bekiroglu, 2005) και ο Σχεδιασμός του Μεγάρου Πολιτισμού Κύπρου38 (Α΄ βραβείο Hopkins Architects, συνεργαζόμενο αρχιτεκτονικό γραφείο Βάρδας και Πατσαλοσαββής).
δ) την ίδρυση Τμήματος Αρχιτεκτονικής στην Πολυτεχνική Σχολή του Πανεπιστημίου Κύπρου (2005).

Εκείνο που αξίζει να διακρίνουμε σ' όλες αυτές τις διαδικασίες και τα σχεδιαστικά συμβάντα της αρχιτεκτονικής κουλτούρας είναι οι «παρατιθέμενες προσωρινότητες»39 του τοπικού και του διεθνούς, ο βαθμός στον οποίο οι τοπικές συνθήκες παγκοσμιοποιούνται και οι παγκόσμιες συνθήκες καθίστανται τοπικές. Ο τρόπος, δηλαδή, που παράγουν ένα λόγο (discourse) γύρω από την αρχιτεκτονική, καθιστώντας την καίρια μορφή διαμεσολάβησης μεταξύ τοπικού και διεθνούς. Σε μια εποχή προβληματισμού και ευρύτερων αναθεωρήσεων, αυτή είναι μια από τις πιο συναρπαστικές μορφές ανάληψης κοινωνικής ευθύνης για την αρχιτεκτονική.

YΠΕΡΝΕΩΤΕΡΙΚΟΤΗΤΑ40 ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ:
Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ NICE DAY
Αυτός είναι ο ευρύτερος κοινωνικός, οικονομικός και πολιτισμικός περίγυρος στον οποίο δραστηριοποιείται η Nice Day De­velopments, μια ευέλικτη «κατασκευαστική εταιρεία νεώτερης γενιάς», η οποία «επικεντρώνεται σε κτίρια κατοικίας και γραφείων» και ιδρύθηκε το 1996, από τον επιχειρηματία και συλλέκτη έργων σύγχρονης τέχνης Δάκη Ιωάννου, με το γιο του Χρήστο. Η εταιρεία ποντάρει στη «σχεδιαστική και κατασκευαστική ποιότητα των κτιρίων», στην αισθητική και στην κινητικότητα των σύγχρονων τρόπων ζωής και στη δυναμική της κυπριακής αρχιτεκτονικής, συνδυάζοντας διαφορετικές γενιές της. Αξίζει εδώ να προσθέσουμε ότι σε ορισμένες περιπτώσεις, η επιλογή των μελετών γίνεται μέσα από τη διοργάνωση κλειστών αρχιτεκτονικών διαγωνισμών και, βέβαια, ένα διεθνές άνοιγμα με την ανάθεση του σχεδιασμού του κτιρίου μικτών χρήσεων Tower 25 στον Γάλλο αρχιτέκτονα Jean Nouvel.

Αν μπορούμε να εντοπίσουμε ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά στην αρχιτεκτονική παραγωγή της, αυτά αφορούν ολόκληρη τη νεότερη κυπριακή αρχιτεκτονική. Πρώτο από αυτά θα ανέφερα την τάση προς τις αφηρημένες, ουδέτερες και ενίοτε σχεδόν μη αναπαραστατικές μορφές, τις οποίες περιέγραψε με οξυδέρκεια ο Hans Ibelings στο Supermodernism.41 Εκείνο που διακρίνουμε εδώ δεν είναι τόσο ένα «σοφό, ορθό και υπέροχο παιχνίδι όγκων συναθροισμένων κάτω από το φως»  -  για να ανατρέξω στο δημοφιλές dictum του Le Corbusier  -  όσο ένα οπτικό και συχνά απτικό παιχνίδι επιφανειών, χώρων και υλικών, που υποβάλλουν διαφορετικές συμπεριφορές και ατμόσφαιρες στον κάτοικο, στον περαστικό και στον παρατηρητή.

Στις αρετές αυτής της αρχιτεκτονικής πρέπει να προσμετρήσουμε την απομάκρυνση από το στιλιστικό όργιο του μεταμοντερνισμού και από εκείνο το είδος της προτεραιότητας του «τοπικού» που εκφυλίζεται σε φολκλόρ ή σε κουραστική συλλογή αναφορών. Είναι φυσικό μια τέτοια αρχιτεκτονική να αποδέχεται χωρίς αναστολές ορισμένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της παγκοσμιοποίησης. Τα ίδια τα υλικά γίνονται αντιληπτά ως ένα είδος παγκόσμιας γλώσσας. Εξάλλου, πρόκειται για μια γενικευμένη σύγχρονη συνθήκη  -  στην οποία εντάσσεται και η προβληματική των «μη τόπων»42  -  με την οποία κανείς δεν μπορεί να αποφύγει την αναμέτρηση.

Η μεγαλύτερη καθαρότητα, η περιστολή των μορφών και οι αρχιτεκτονικοί απόηχοι του μινιμαλισμού προσφέρονται περισσότερο απ' οποιαδήποτε άλλη γλώσσα επί του προκειμένου, χωρίς, βέβαια, την αυστηρή αποπροσωποποίηση, την ασάφεια και το μυστήριο του ομώνυμου καλλιτεχνικού κινήματος που άνθισε τη δεκαετία του 1960.43 Επειδή ακριβώς ο μινιμαλισμός πρότεινε αντικείμενα που δεν αναφέρονται ούτε αναπαριστούν κάτι, η ουδετερότητά του ήταν φυσικό να συνδέεται περισσότερο με εμπειρική συμπεριφορά παρά με μια αναπαραστατική ή αφηγηματική αλυσίδα νοημάτων. Όπως υποστηρίζει η Rosalind Krauss,44 ο μινιμαλισμός αφ' εαυτού, με την άρνηση της προσωπικής έκφρασης λόγω του «βαθμού μηδέν» της μορφής, άντλησε το νόημά του από τον δημόσιο χώρο, σε αντιδιαστολή με τον ιδιωτικό χώρο. Για το λόγο αυτό ο μινιμαλισμός επανέρχεται ως μια εναλλακτική δυνατότητα στον μεταμοντέρνο ίλιγγο των μορφών και στην επακόλουθη δυσφορία.

Η υπεροχή της υλικότητας και της ουδετερότητας των όγκων, των όψεων και των τοιχωμάτων  -  τα οποία μετασχηματίζουν τη διαλεκτική του εσωτερικού με το εξωτερικό  -  και η σύγχρονη αντίληψη για την κομψότητα, που τείνει σε αυτόνομα κτίρια μικρό-κοσμους, είναι το αναγνωρίσιμο αρχιτεκτονικό αποτέλεσμα αυτής της στρατηγικής. Το περίβλημα (envelope) αναδεικνύεται σε πρωταρχικό στοιχείο, ενσωματώνοντας σε μια ενιαία, και συχνά αρθρωτή, δομή τα ανοίγματα, τα μπαλκόνια, τις βεράντες, τους ημιυπαίθριους, την είσοδο, την πυλωτή, το κλιμακοστάσιο και το δώμα. Στην περίπτωση αυτή, η αρχιτεκτονική ελαχιστοποίηση  -  από την οποία, όπως έγραψε ο Ελύτης, «φτάνεις πιο σύντομα οπουδήποτε»  -  πάνω απ' όλα σημαίνει επανεκτίμηση της σημασίας των υλικών και της ενεργούς ουδετερότητας των μορφών και των επιφανειών. Σχολιάζοντας την αλληλεξάρτηση μεταξύ μιας τέτοιας ουδετερότητας και της σύγχρονης εμπειρίας, ο Ibelings υποστηρίζει ότι «ο πλούτος της απλότητας» προέρχεται από το ότι «έχουμε να κάνουμε με μια αρχιτεκτονική που δεν αναφέρεται σε τίποτα έξω από τον εαυτό της και δεν κάνει καμία έκκληση στη διάνοια, δίνοντας αυτομάτως προτεραιότητα στην άμεση εμπειρία, στην αισθητηριακή αντίληψη του χώρου, στο υλικό και στο φως».45

Αυτός, λοιπόν, εξακολουθεί να είναι ένας κυρίαρχος προσανατολισμός, ο οποίος μπορούμε εύκολα να υποθέσουμε ότι τα επόμενα χρόνια θα διατηρηθεί μεταλλασσόμενος και εμπλουτιζόμενος βαθμιαία. Αξίζει, λοιπόν, να τοποθετήσουμε ιστορικά τη διεθνή εμφάνισή του. Η προτεραιότητα του ελάχιστου στην αρχιτεκτονική πρωτοεμφανίστηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1990  -  που συμπίπτει χρονολογικά και με την ίδρυση της Nice Day  -  ως μια ανορεξική αντίδραση στον βουλιμικό μαξιμαλισμό του μεταμοντερνισμού και της αποδόμησης, αλλά και στις άναρχες αστικές επεκτάσεις (urban sprawl). Η επικράτηση μιας τέτοιας γλώσσας γρήγορα αναδεικνύεται σε σύμπτωμα και δείκτη μιας ευρύτερης μετατόπισης σε παγκόσμιες, ουδέτερες μορφές υλικού πολιτισμού που, ταυτόχρονα, χαρακτηρίζουν τη διάδοση των επιτευγμάτων της ψηφιακής τεχνολογίας, το βιομηχανικό design και τις οικονομικές συναλλαγές. Ο Γερμανός κοινωνιολόγος George Simmel συνέδεσε πρώτος μια τέτοια αφηρημένη αισθητική με την «υπολο­γιστική φύση της χρηματικής οικονομίας», την «κυριαρχία της νόησης» και το «ιδεώδες της φυσικής επιστήμης να μετατρέπει τον κόσμο σε αριθμητικό πρόβλημα, να παγιώσει κάθε τμήμα του με μαθηματικούς τύπους».46

Δύο εκθέσεις που διοργάνωσε ο Terence Riley στο MoMA (Light Construction, 1995, και Un-Private House, 1999), μια σειρά βιβλίων47 και απανωτών αφιερωμάτων σε περιοδικά, αλλά και η διακριτή προτίμηση αρχιτεκτόνων όπως ο Rem Koolhaas ή οι Jacques Herzog και Pierre de Meuron στην ψυχρή γεωμετρική ομορφιά του Mies («Less is more»), σηματοδοτούν μια διάθεση καθαρότητας και αποσάρκωσης της αρχιτεκτονικής και την περιστολή του λεξικού της σε ολιγάριθμα σημεία. Η επαναδιατύπωση της αρχιτεκτονικής κομψότητας και η σύνδεσή της με τα νέα ψηφιακά comfort και τα lifestyles είναι ορισμένα από τα στοιχεία που τίθενται στο επίκεντρο μιας τέτοιας προοπτικής, της οποίας τα αποτελέσματα αρχίζουν να γίνονται γρήγορα ορατά στο κατοικήσιμο σύμπαν. Όσο πιο καθαρές γίνονται οι μορφές τόσο περισσότερο αποκτούν χαρακτήρα διανοητικό και εννοιολογικό. Αυτό έχει ως συνέπεια την προτεραιότητα της γεωμετρίας, της σαφούς και συμπαγούς μορφής και, πάνω απ' όλα, τη σημερινή διάχυση του εννοιολογισμού και της ατοπίας.

ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΡΧΗ ΑΣΤΙΚΗ ΕΞΑΠΛΩΣΗ (ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΚΑΝΕΙ ΤΑ ΚΤΙΡΙΑ ΑΥΤΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ;)
Πώς αποτιμάμε σήμερα μια τέτοια επιλογή; Ασφαλώς μπορού­με να τη θεωρήσουμε θετικά, υπό την προϋπόθεση ότι δεν καταλήγει σ' ένα αποκλειστικά στιλιστικό γεγονός, όπως προβάλλεται από τις διαφημίσεις, τη μόδα και τα περιοδικά διακόσμησης εσωτερικών χώρων. Η σύγχρονη αρχιτεκτονική της Κύπρου έχει να επιδείξει επαρκή παραδείγματα που αποφεύγουν έναν τέτοιο σκόπελο. Αν θέλαμε, όμως, να πάμε ακόμη παραπέρα τους κοινωνικούς συνειρμούς, θα μπορούσαμε να συσχετίσουμε την υπεροχή της μορφικής καθαρότητας με το ανθεκτικό φάντασμα του πουριτανισμού. Ωστόσο, ο Ιταλός κριτικός της αρχιτεκτονικής Luigi Prestinenza Puglisi, ανατρέπει μια τέτοια υπόθεση, συνδέοντας τη στρατηγική ελάττωση του μινιμαλισμού με τη δίαιτα: «Αδυνατίζει κανείς περισσότερο χάριν μιας αισθητικής επιλογής παρά προκειμένου να ανταποκριθεί σε ένα καλβινιστικό πρόσταγμα».48

Εξάλλου, η Villa Savoye (1929 - 1931) αποτελεί το πρώτο πειστικό παράδειγμα ανάδειξης της αρχιτεκτονικής σε «μηχανή αδυνατίσματος», κατάλληλη για την «αεροβική εξάσκηση και την υγιεινή του Modulor Man, που επινόησε ο Le Corbusier ως μετα-νιτσεϊκό υπόδειγμα σωματικής και νοητικής υπεροχής».49 Έτσι η αρχιτεκτονική, εγκαταλείποντας τις γοητευτικές, εκρηκτικές παραμορφώσεις που επιχείρησαν μ' έναν εντελώς προσωποποιημένο τρόπο ο Frank Gehry και η Zaha Hadid, εισήλθε σε μια περίοδο όπου η αυστηρότητα και η καθαρότητα των μορφών διαδραματίζει έναν ιδιαίτερο ρόλο. Σε μια εποχή που η αισθητικοποίηση αναδεικνύεται σε γενικευμένο πρόταγμα, η προτίμηση του αιθέριου και του «άπαχου» δεν κυριαρχεί μόνο στις κοινωνικές ελίτ, αλλά διαδίδεται σε ευρύτερες σχεδιαστικές επιλογές και κοινωνικές συμπεριφορές. Ο μινιμαλισμός έπαψε να είναι μια αμιγώς καλλιτεχνική στάση που ταυτίζεται με τις αφηρημένες δομές της σκέψης που τον δημιούργησε και γίνεται ένα συναισθηματικό έμβλημα, μια στάση ζωής και μια επιθυμητή εικόνα της κοινωνίας που τον καταναλώνει. Αυτό είναι ένα από τα νέα χαρακτηριστικά της μεταβιομηχανικής κουλτούρας. Όπως η δεκαετία του 1960 οικειοποιήθηκε τις ιστορικές πρωτοπορίες των αρχών του 20ού αιώνα, η εποχή μας οικειοποιείται, αντίστοιχα, το μινιμαλισμό και το μετα-μινιμαλισμό.50

Θα ήταν, βέβαια, υπερβολή να θεωρούσαμε ότι αυτή είναι η μοναδική τάση στη νέα αρχιτεκτονική της Κύπρου, παραβλέποντας την παρουσία και τις ιδιαιτερότητες του εκλεκτικισμού, την οικολογική και ψηφιακή δυναμική και την εκλεπτυσμένη επεξεργασία των λεπτομερειών (τόσο στην προσωπική υπερ-σχεδιασμένη εκδοχή τους, όσο και στην προσεκτική επιλογή από καταλόγους οικοδομικού εξοπλισμού). Εδώ ακριβώς βρίσκεται μια από τις πιο εκτεταμένες και αθόρυβες μορφές της κατασκευαστικής παγκοσμιοποίησης.

Η νέα κυπριακή αρχιτεκτονική αντλεί από την ελαχιστοποίηση των μορφών, χωρίς να ταυτίζεται με την ανορεξική εκδοχή τους, που αναδεικνύει περισσότερο ο «άυλος» ιαπωνικός μινιμαλισμός της Kazuyo Sejima. Περισσότερο έχουμε να κάνουμε με διεθνοποιημένη τοπικότητα, δηλαδή με μια αρχιτεκτονική  -  τα κτίρια και οι μελέτες της Nice Day αποτελούν πειστική απόδειξη  -  που ανήκει στον τόπο και συνδιαλέγεται διακριτικά μαζί του χωρίς να καταφεύγει στην εκκωφαντική εκζήτηση. Ακόμη και η αξιοποίηση της τοπικής κατασκευαστικής κουλτούρας, η χρήση των διαθέσιμων υλικών και των τρόπων οικοδόμησης, μας επαναφέρει σ' αυτή τη σχέση με τον τόπο: Έτσι τα κτίρια γίνονται αναπόσπαστο κομμάτι του προϋπάρχοντας περιβαλλοντικού υλικού συνόλου. Οι αρχιτέκτονες των κτιρίων της Nice Day, από τους ξεχωριστούς του κυπριακού πανοράματος, περισσότερο από μια αφηρημένη νεομοντέρνα γλώσσα, διερευνούν το σχεδιαστικό ήθος μιας σύγχρονης μεσογειακής κατοίκησης, που αναδεικνύεται σε τρόπο ζωής.

Οι αρχιτέκτονες που έργα τους συμπεριλαμβάνονται στην ανά χείρας έκδοση  -  όπως οι Mike Σέρωφ, Σώτος Παπαδόπουλος, Γρηγόρης Πατσαλοσαββής, Διομήδης Κυθρεώτης, Χαρίλαος Κυθρεώτης, Ιωάννης Κυθρεώτης, Ζήνων Σιερεπεκλής, Μιχάλης Κοσμάς, Αλέξης Βαφεάδης, Έκτωρ Στυλιανίδης, Νόνη Μιχαηλίδου, Ρένα Ιωαννίδου, Δημήτρης Κωνσταντίνου, Κώστας Νεοφυτίδης, Τάκης Σοφοκλέους, Τεύκρος Αγγελίδης, Θεοχάρης Δαυίδ, Κωνσταντίνος Κωσταντή, Nasser Abdellatif, Δέσποινα Χρίστου  -  συνομιλούν, ακόμη και εάν αυτό δεν γίνεται άμεσα αναγνωρίσιμο, με τη σύγχρονη κοινωνική, πολιτισμική και οικονομική δυναμική της Κύπρου. Το γεγονός αυτό σηματοδοτεί και το πνεύμα της σύγχρονης κυπριακής αρχιτεκτονικής. Και εδώ η αρχιτεκτονική διεκδικεί έναν νέο, σημαίνοντα ρόλο στον ευρύτερο μετασχηματισμό της χώρας και της κοινωνίας. Έτσι, λοιπόν, αυτό το είδος της διεθνοποιημένης τοπικότητας μοιάζει να αντιλαμβάνεται τη θέση της στο συγκεκριμένο ιστορικό και πολιτισμικό περιβάλλον, αλλά και τη μετασχηματιστική της ενόρμηση, καλλιεργώντας σ' εμάς υποθέσεις για τα διακεκομμένα χάσματα του παρελθόντος και τις προοπτικές. Πρόκειται για μια στρατηγική που εκφράζει μια κριτική στάση απέναντι στην άμορφη και ακατάσχετη αστική εξάπλωση και, συγχρόνως, παραμένει αισιόδοξη για τις δυνατότητες κοινωνικής και περιβαλλοντικής ανανέωσης που μπορούν να προσφέρουν οι μετασχηματισμοί του χώρου και της αρχιτεκτονικής.

Τι είναι όμως αυτό που κάνει τα κτίρια αυτά και τις μελέτες να διαφοροποιούνται  -  μερικές φορές εμφατικά  -  από το περιβάλλον τους; Για να αντιληφθούμε αυτή τη διαφοροποίηση πρέπει να τη συνδέσουμε με την «αποξένωση», που ο Viktor Κlovskij θεωρεί συστατικό κάθε καλλιτεχνικής διαδικασίας.51 Σκοπός μιας τέτοιας στάσης είναι η «δημιουργία μιας ιδιαίτερης πρόσληψης του αντικειμένου, η καλλιέργεια μιας «ενόρασης» (vision) και όχι μόνο της "αναγνώρισής" του». Πρόκειται για μια διεργασία που τείνει να μας κάνει να «αισθανθούμε τα αντικείμενα και να αντιληφθούμε ότι η πέτρα είναι πέτρα» και κατά συνέπεια να «αποκαταστήσει το νόημά» τους. Με τον τρόπο αυτό τα κτίρια μας καλούν να τα δούμε, να τα παρατηρήσουμε, να τα πλησιάσουμε, να τα διασχίσουμε, συνδέοντας την ορατότητά τους με την ένταξη στο ιδιαίτερο τοπίο της Κύπρου. Η ισχυρή παρουσία τους είναι ακριβώς εκείνη που τα εντάσσει και τα διαφοροποιεί, επαναφέροντας τη σημασία μιας ισχυρής αρχιτεκτονικής γλώσσας, η οποία αντιπαρατίθεται στην άναρχη αστική διάχυση. Η επεξεργασία αυτής της ισχυρής αρχιτεκτονικής γλώσσας προδιαγράφει τις νέες μορφές του ιδιωτικού και του δημόσιου χώρου, τη δομή των ιδεών και των εμπειριών και, πάνω απ' όλα, τα νέα πρότυπα της κοινωνίας. Αυτός είναι και ο τρόπος με τον οποίο η κυπριακή αρχιτεκτονική συμμετέχει και συμβάλει στον διεθνή διάλογο.

του Γιώργου Τζιρτζιλάκη

Το μοντέρνο στη σκέψη και τις τέχνες του 20ου αιώνα. (Συνέδριο)

Διεπιστημονικό συνέδριο στις (14-15 Μαϊου 2011)

Οι ομιλητές είναι : Αντονάς, Αραμπατζής, Βαλτινός, Βελώνης, Βιρβιδάκης, Δοξιάδης, Ζήκα, Καγγελάρη, Καρράς, Κιντή, Κούρκουλας, Ξένου, Ξηροπαϊδης, Παπαβασιλείου, Παπαγεωργίου, Παπλωματά, Τουρνικιώτης, Τσιαμπάος.

Τόπος : Μουσείου Μπενάκη, κτίριο Πειραιώς  
Διάρκεια :   14 και 15 Μαΐου 2011

Αναστολή Λειτουργίας Αρχιτεκτονικής ΕΜΠ

Απορώ πως δεν έχει ήδη αναρτηθεί. Παραθέτω τυχαία ένα link.

http://news.in.gr/greece/article/?aid=1231103711

Δεν ξέρω ποιος σχολιασμός αρμόζει.

installations in milan

"Έχω στόχο"

Ways of Seeing

The Man With The X Ray Eyes

Conspirators of the Pleasure

Το κενό

Το κενό δεν είναι υλικό, με την κυριολεκτική έννοια. Χάρη στην ταύτισή του, όμως, με την εικόνα και με την ύλη στην αρχιτεκτονική, δεν θεωρείται ανύπαρκτο...

Της Ιωάννας Χαλάτση

Κενό... Το καλύτερο θερμομονωτικό 'υλικό'. Το στοιχείο που απελευθερώνει από τις δεσμεύσεις : δεν υπάρχει πια σταματημός μες στο κενό. Αν φέρω το κενό μπροστά μου, διαπιστώνω πως δεν υπάρχει τίποτα. Αυτό που αγαπούσα παράφορα, είναι η ανοιχτωσιά, η ανοιχτή πόρτα. Μια απότομη κίνηση, μια διεκπεραιωμένη απαίτηση εκμηδενίζουν τον επαχθή κόσμο. Δεν χορταίνω να βλέπω. Για μένα, βλέπω, σημαίνει έχω. Βλέπω τον κόσμο. Έχω τον κόσμο. Αλλά όμοια με ένα παιδί λιχούδικο, έχω τα μάτια μου πιο μεγάλα από την κοιλιά μου. Στην αρχιτεκτονική, το στοιχείο του διαμπερούς και του κενού συντελεί στο να βλέπει κανείς το τοπίο να συνεχίζεται απρόσκοπτα -μέσω στεγάστρων ή ημιυπαίθριων χώρων- κι έτσι, η σχέση με τον άμεσο χώρο αποκτά διαφάνεια, ώστε η ένταξή του να είναι πλήρης. Η έννοια του κενού υπάρχει παντού, κι έτσι τα πάντα παντού είναι κενό και αντιμετωπίζονται ως κενό.

Η έννοια του κενού δεν ισοδυναμεί με το αντίθετο της πληρότητας. Δεν σημαίνει απαραίτητα κάτι ανύπαρκτο, αλλά ότι κάτι στερείται μια μόνιμη ταυτότητα. Το κενό διευκολύνει την ύπαρξη των πραγμάτων. Οι φυσικές μορφές εκδήλωσης της ζωής είναι πλαστικές, κι όταν δεν ταιριάζουν με τις απαιτήσεις του χώρου και του χρόνου, ο άνθρωπος μπορεί να τις επεξεργαστεί και να τις αλλάξει. Αυτό όμως που είναι μη απτό, το κενό, είναι πέρα από τις ανθρώπινες παρεμβάσεις.

'Μπορώ να πάρω οποιονδήποτε κενό χώρο και να τον ονομάσω γυμνή σκηνή. Ένας άντρας διασχίζει αυτόν τον κενό χώρο, ενώ κάποιος άλλος τον παρακολουθεί, κι αυτό είναι όλο κι όλο που απαιτεί την πρόκληση μιας θεατρικής πράξης'.
[Peter Brook, 'The empty space']

Δεδομένου ότι το κενό μπορεί να σπρώξει το βλέμμα μας προς μία σχεδόν προβλεπόμενη διεύθυνση, η σκόπιμη πρόβλεψη κάποιου κενού εξασφαλίζει την αναμενόμενη κατεύθυνση της οπτικής διαδικασίας. Στο κενό και πέραν του κενού βρίσκεται η μη εκπλήρωση των προσδοκιών μας ή η περιέργεια να προτείνουμε μια ορισμένη κατεύθυνση. Όταν βλέπουμε μια μορφή κατά μήκος μιας 'απτής' διαδρομής, αναζητούμε άμεσες αναφορές πάνω σ' αυτή τη διαδρομή. Όταν όμως το βλέμμα μας ταξιδεύει στο κενό, 'πηδά' από ένα ορισμένο σημείο σ' ένα άλλο. Συγκριτικά, επειδή το μάτι μας βρίσκει μεγαλύτερη άνεση στο κενό, η κινηματογραφική διαδρομή του βλέμματός μας έχει την τάση να 'πηδήξει' από το ένα σημείο του κενού στο άλλο, παρά να παρακολουθήσει μια 'απτή' διαδρομή.

'Μαλάζοντας τον πηλό για να φτιάξουμε ένα δοχείο, βρίσκουμε τη χρηστικότητα μέσα στο κενό του. Κόβοντας πόρτες και παράθυρα για ένα σπίτι, βρίσκουμε τη χρηστικότητα στον κενό του χώρο. Επομένως η ύπαρξη των πραγμάτων είναι επωφελής, η μη ύπαρξή τους είναι εξυπηρετική'. [Λάο-Τσε]

Ακόμη και στην αρχιτεκτονική, όπου η μη ύλη συνήθως παραβλέπεται, είναι πολύ χρήσιμο στοιχείο. Το κενό, που συνήθως θεωρείται αρνητικός παράγοντας, είναι στην ουσία πολύ σημαντικός, γιατί έχει την ικανότητα ναπληρούται από την ύλη. Το κενό άλλωστε δεν είναι άυλο, καθώς δεν καταργεί την εικόνα.

'Είμαι ο ζωγράφος του χώρου. Δεν είμαι ένας αφηρημένος ζωγράφος αλλά αντίθετα, ένας παραστατικός και ρεαλιστής ζωγράφος. Αν θέλω να είμαι τίμιος, για να ζωγραφίσω τον χώρο, θα πρέπει να τοποθετήσω τον εαυτό μου στο καίριο σημείο, μέσα στον ίδιο το χώρο'. [Yves Klein]

Για να υπάρξει επομένως 'πράξη' και 'δράση', δεν απαιτείται τίποτα περισσότερο από έναν κενό χώρο και την κίνηση του ανθρώπου, ώστε ο χώρος να αποκτήσει ρευστή μορφή.

Η κίνηση δεν είναι μια ήδη προσδιορισμένη ουσία αλλά μια εκτεταμένη και οδηγούσα παρουσία, έτσι ώστε ο χώρος να αποκτά, να δίνει και να συντηρεί την κίνηση αυτή. Με τον τρόπο αυτό, η φυσική ορατή μάζα του αρχιτεκτονικού έργου υφίσταται στο χώρο, δηλώνοντας τη φυσική της παρουσία ως ένα συνεχές εκτατό υλικό.

Στην ταινία 'The Passenger' [1980] του Antonioni, η προτελευταία σκηνή διαρκεί επτάμισι λεπτά. Η σκηνή αρχίζει με την κάμερα στο εσωτερικό ενός δωματίου ξενοδοχείου και το πλάνο διακρίνεται από μεγάλη διάρκεια και απουσία ουσιαστικά σημαντικής δράσης [http://www.youtube.com/watch?v=ke2CFuLQ6t8].

Με αργό αλλά σταθερό ρυθμό, η κάμερα πλησιάζει το παράθυρο του δωματίου και 'βγαίνει' έξω από αυτό, σ' ένα χώρο που μοιάζει με χωματένια πλατεία. Ο χώρος αυτός, ακόμα και σαν αναπαράσταση, είναι κενός. Ελάχιστα πράγματα συμβαίνουν. Έπειτα από μια περιστροφική αργή κίνηση που περιγράφει και ανακαλύπτει αυτόν το χώρο, η κάμερα γυρίζει και 'βλέπει' το παράθυρο αυτό απ' έξω. Παρατηρώντας απ' έξω το εσωτερικό του δωματίου, συμβαίνουν κάποιες κινήσεις ατόμων και τελικά διαπιστώνει κανείς ότι στη διάρκεια τωνεπτάμισι λεπτών, κατά τα οποία ο θεατής έγινε μάρτυρας ενός κενού χώρου, ένα σημαντικό γεγονός συμβαίνει : ο θάνατος του κεντρικού ήρωα, ενός ρεπόρτερ. Συμπερασματικά, το κυρίαρχο γεγονός της ταινίας έλαβε χώρα σαν απουσία, σε ένα κενό. Η πολύ περιορισμένη παρουσία αναπαραστατικών στοιχείων, δηλαδή η απουσία περιεχομένου, ενισχύει την παρουσία του χρόνου και ενδυναμώνει την παρουσία του κενού.

Το κενό, ταυτιζόμενο με την κίνηση και τον χρόνο, κυριαρχεί ως ο φορέας και το εργαλείο για την κατανόηση του χώρου, αφού η χωροχρονικήπαρουσία της κίνησης συνιστά την ουσία του χώρου. Για την ακρίβεια, είναι κάτι παραπάνω από μια χωροχρονική σχέση, αφού η σχέση αυτή παραμορφώνεται από το αρχιτεκτονικό έργο.

Ο χρόνος, αν και άυλος, είναι πιο 'οικείος' στον άνθρωπο, γιατί είναι πιο αισθητός στον ανθρώπινο οργανισμό και κυρίως γιατί αποτελεί τη συνοχή της ζωής. Με το χρόνο ως βασικό οργανωτικό παράγοντα, η αρχιτεκτονική μπορεί να οριστεί ως η 'χωροδιάστατη έκφραση της ανθρώπινης ζωής και εμπειρίας μέσα στο χρόνο'. Ένα αχρησιμοποίητο κομμάτι του χωροχρόνου μιας σύνθεσης είναι αυτό που δίνει στον άνθρωπο τη δυνατότητα να κινηθεί μέσα σε έναν αρχιτεκτονικό χώρο χωρίς χρονικούς περιορισμούς. Η ύπαρξη του κενού στις αρχιτεκτονικές μορφές είναι αυτό που τους δίνει ζωή, τις κάνει ανθρώπινες και τις εναρμονίζει μεταξύ τους με τρόπο φυσικό, δίνοντας τη δυνατότητα στον άνθρωπο να τις βιώσει.

πάμε... "ΜΕΣΑ";

ΜΕΣΑ

 Όλες οι πληροφορίες στο www.MESAproject.gr 

Η νέα δημιουργία του Δημήτρη Παπαϊωάννου
Από τις 13 Απριλίου 2011 στο Παλλάς
Η προπώληση άρχισε

ΜΕΣΑ
Έξι ώρες παράσταση χωρίς αρχή, μέση, τέλος. Μπορείς να δεις όσο θέλεις, να καθίσεις όπου θέλεις, να βγεις και να επιστρέψεις όσες φορές θέλεις.

ΜΕΣΑ είναι ο τίτλος της νέας δημιουργίας του Δημήτρη Παπαϊωάννου. Πρόκειται για ένα έργο που θα γεννηθεί από τη συνάντηση δύο συνθηκών: μίας παράστασης που συμβαίνει αδιάλειπτα, και μίας κατάστασης θεατών που έρχονται, φεύγουν και αλλάζουν θέση μέσα στο θέατρο όποτε επιθυμούν.

Επί σκηνής το έργο ανακυκλώνεται μέσα στον εαυτό του, και ενώ χρησιμοποιεί τα ίδια ακριβώς υλικά, τα συνθέτει με τρόπους που δεν επαναλαμβάνονται ποτέ.
Ένα υπνοδωμάτιο στο κέντρο του Παλλάς μετατρέπει τον ιδιωτικό χώρο σε δημόσιο.
Ένα θέατρο στο κέντρο της πόλης ανοίγει τις πόρτες του στο κοινό και προτείνει στο θεατή να δει τη σχέση του με το θέαμα σαν ενατένιση τοπίου.
Ένα τοπίο απλών, καθημερινών, ιδιωτικών κινήσεων σε αυτό το εκτεθειμένο σε κοινή θέα δωμάτιο. Οι κινήσεις ξεδιπλώνονται, επαναλαμβάνονται, αραιώνουν και συσσωρεύονται σε μία φαντασία αμέτρητων δυνατοτήτων.

Μία ανοιχτή σύνθεση που βρίσκεται εκεί και προτείνει στο θεατή να φτιάξει τη δική του σύνθεση παίρνοντας όποτε θέλει, όσο θέλει.

Το ΜΕΣΑ αντιμετωπίζει το θέατρο σαν εκθεσιακό χώρο, το έργο σαν έκθεμα, και προτείνει στο θεατή τον ρόλο του επισκέπτη.

Στη σκηνή 30 ερμηνευτές επί έξι ώρες ζωντανεύουν τις συνθέσεις του ΜΕΣΑ, ενώ υπάρχει ανοιχτή μία θέση στο έργο καθημερινά για όποιον από τους θεατές γοητευτεί από την κατάσταση και θέλει να επιστρέψει παίρνοντας μέρος.

Οι πόρτες του Παλλάς θα ανοίγουν στις 17:30 και θα κλείνουν στις 23:30, από Τετάρτη έως Κυριακή.

Η σύλληψη και σκηνοθεσία είναι του Δημήτρη Παπαϊωάννου, και ο Κ.ΒΗΤΑ συνθέτει τα μουσικά τοπία.

σκηνικός σχεδιασμός
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ + ΣΟΦΙΑ ΝΤΩΝΑ
ηχητικός σχεδιασμός
Κ.ΒΗΤΑ + ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΙΧΟΠΟΥΛΟΣ
σχεδιασμός φωτισμών
ΑΛΕΚΟΣ ΓΙΑΝΝΑΡΟΣ
κοστούμια
ΘΑΝΟΣ ΠΑΠΑΣΤΕΡΓΙΟΥ
βίντεο
Η ΟΜΑΔΑ
βοηθός σκηνοθέτη + διεύθυνση καλλιτεχνικής παραγωγής
ΤΙΝΑ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ
τεχνικός διευθυντής + εκτέλεση παραγωγής
ΚΩΣΤΑΣ ΚΕΦΑΛΑΣ

επί σκηνής
ΠΑΝΟΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ, ΘΑΝΑΣΗΣ ΑΚΟΚΚΑΛΙΔΗΣ, ΠΑΥΛΙΝΑ ΑΝΔΡΙΟΠΟΥΛΟΥ, ΝΑΤΑΣΑ ΑΡΕΘΑ, ΝΙΚΟΣ ΔΡΑΓΩΝΑΣ, ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΖΑΡΚΑΔΑΣ, ΜΑΝOΛΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ, ΜΙΧΑΛΗΣ ΘΕΟΦΑΝΟΥΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΒΟΥΝΙΑΡΗΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΦΕΤΖΟΠΟΥΛΟΣ, ΑΜΑΛΙΑ ΚΟΣΜΑ, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΛΑΓΟΥΔΑΚΗ, ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΛΑΣΚΑΡΙΔΗΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΑΡΑΒΕΛΙΑΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΤΣΚΑΡΗΣ, ΣΑΒΒΑΣ ΜΠΑΛΤΖΗΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΙΛΙΑ ΝΤΕΤΣΑΒΕΣ-ΠΟΓΚΑ, ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΚΑΜΜΕΝΟΣ, ΣΙΜΟΣ ΠΑΤΙΕΡΙΔΗΣ, ΗΛΙΑΣ ΡΑΦΑΗΛΙΔΗΣ, ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΣΙΜΟΥ, ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΣΚΑΛΤΣΑΣ, ΔΡΟΣΟΣ ΣΚΩΤΗΣ, ΣΥΜΕΩΝ ΤΣΑΚΙΡΗΣ, ΣΟΦΙΑ ΤΣΙΑΟΥΣΗ, ALTIN HUTA, TADEU LIESENFELD

παραγωγή
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΘΕΑΜΑΤΩΝ

Στο θέατρο Παλλάς για 20 παραστάσεις
13 Απριλίου έως 15 Μαΐου
Τετάρτη έως Κυριακή, 17:30—23:30

ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ: 15 (ημέρας/μισή τιμή), 32 (ημέρας), 45 (κάρτα πολλαπλής εισόδου) ευρώ.

SYMPOSIUM: URBAN DIGITAL NARRATIVES

SYMPOSIUM: URBAN DIGITAL NARRATIVES

Issues of art, science and technology to be discussed by international academics and open forum discussion

Moderator: Eva Kekou

Keynote: Markos Novak (University of California, Santa Barbara)

Speakers: Roy Ascott, (Planetary Collegium, University of Plymouth, UK), Alexandros Psychoulis

(University of Thessaly), Giorgos Tzirtzilakis (University of Thessaly), Stelios Giamarelos

(University of Athens).

Welcome  Gregory Yovanof (Athens Information Technology), Eva Kekou, Martin Rieser

10:30-11.45 Introductory Talk: The Locative and the city, Workshop report

Eva Kekou, Martin Rieser to be held in English

11.45-12.00  Coffee break

12.00-13.00 _Daimon Kami, Genius Loci: Global Locative media and The Renaissance of the Particularity of the Place
_Markos Novak (University of California, Santa Barbara) to be held in English

13.00 -14.00  Lunch break

14.00-14.30  Η Γεωγραφία του Λάθους,  Alexandros Psychoulis (Department of Architecture, University of Thessaly),  to be held in Greek

14.30-15.00  H Φαρμακεία των Μέσων,  Giorgos Tzirtzilakis (Department of Architecture, University of Thessaly),  to be held in Greek

15.00-15.30 Sense and the City:Towards a Technoetic Topology,  Roy Ascott (Planetary Collegium, University of Plymouth UK) to be held in English

15.30-16.00 Αthens 2.0 - Stelios Giamarelos (Department of Architecture, University of Athens)

to be held in Greek

16:00-17:30 Open forum discussion

17:30-18:30 Reception

When: Friday 15 April 2011, 10:30 - 18:30

Where: National Hellenic Research Foundation (Auditorium), 48 V. Konstantinou Street, 116 35 Athens