Η Διοχάντη στη Βενετία

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΡΟΥΖΑΚΗ

Η Διοχάντη, εικαστικός χαμηλών τόνων με έργο όμως σημαντικό, υποβλητικό, μια από τις πρώτες Ελληνίδες καλλιτέχνιδες που αντιμετώπισαν με εννοιολογικό τρόπο τον πραγματικό χώρο και άρχισαν από τη δεκαετία του '80 να δημιουργούν εγκαταστάσεις και περιβάλλοντα, θα εκπροσωπήσει, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, τη χώρα μας στην 54η Μπιενάλε της Βενετίας.

Η Διοχάντη την ώρα της δημιουργίαςΗ σημαντικότερη εικαστική διοργάνωση του πλανήτη θα γίνει μεταξύ 4 Ιουνίου και 25 Νοεμβρίου του 2011. Η ανακοίνωση της ελληνικής συμμετοχής στην Μπιενάλε της Βενετίας θα γίνει από το ΥΠΠΟΤ τις προσεχείς μέρες.

Η απόφαση για την επιλογή της Διοχάντης (πρόταση της κριτικού τέχνης Μαρίας Μαραγκού) ήταν, σύμφωνα με πληροφορίες, ομόφωνη από τα μέλη της πενταμελούς γνωμοδοτικής επιτροπής την οποία αποτελούσαν οι: Αννα Καφέτση, διευθύντρια του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, Μαρία Τσαντσάνογλου, διευθύντρια του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, Ντένης Ζαχαρόπουλος, καλλιτεχνικός διευθυντής του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, Νίκος Ξυδάκης, τεχνοκριτικός, και Γιώργος Χατζημιχάλης, εικαστικός.

Δεκαοκτώ ήταν οι προτάσεις που έφτασαν μέχρι και τις 17 Δεκεμβρίου στη Διεύθυνση Εικαστικών Τεχνών του υπουργείου Πολιτισμού. Αναφέρουμε ενδεικτικά κάποιους από τους καλλιτέχνες και τους επιμελητές που ανταποκρίθηκαν στη φετινή πρόσκληση ενδιαφέροντος για τη Βενετία: οι εικαστικοί Κυριάκος Κατζουράκης και Μπάμπης Βενετόπουλος (πρόταση Μάνου Στεφανίδη), Ελληνες και ξένοι καλλιτέχνες από τον Πολ Τσαν και τον προηγούμενο διευθυντή της Μπιενάλε της Βενετίας Ντάνιελ Μπένμπαουμ, μέχρι τη Χριστιάνα Σούλου και τον Αγγελο Παπαδημητρίου κ.ά. (πρόταση της Νάντιας Αργυροπούλου), οι Μανώλης Μπαμπούσης και Λυδία Δαμπασίνα (πρόταση Μπρούνο Κορά) καθώς και η ομαδική πρόταση-συμμετοχή των Γιώργου Χαρβαλιά, Νίκου Τρανού, Πάνου Χαραλάμπους, Κύριλλου Σαρρή και Χριστόφορου Μαρίνου.

Να υπενθυμίσουμε ότι η Διοχάντη άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις το περασμένο φθινόπωρο με την εγκατάστασή της «Ελευσις 2010», που φιλοξενήθηκε στα «Αισχύλεια» της Ελευσίνας. Η εικαστικός, αξιοποιώντας υλικά που βρήκε παρατημένα στον ερειπιώνα του παλαιού ελαιουργείου και σαπωνοποιείου «ΒΟΤΡΥΣ» (πέτρες, ξύλα, τούβλα, τσιμεντόλιθους και χώμα), δημιούργησε με τη βοήθεια του φωτός και ηλεκτρονικών ήχων μια υποβλητική διαδρομή ανάμεσα στα χαλάσματα. Η αίσθηση μυστηρίου, κινδύνου, δέους και αγαλλίασης συνόδευε τους επισκέπτες που ακολουθούσαν την καθορισμένη διαδρομή που χάραξε για να ανακαλέσει, χωρίς ρεαλιστικές προθέσεις, τα ίχνη των Ελευσίνιων Μυστών.

Ελλάδα εις διπλούν

Φέτος η Μπιενάλε της Βενετίας θα έχει ελληνικό χρώμα περισσότερο από κάθε άλλη χρονιά. Οχι μόνο μέσω του ελληνικού περιπτέρου. Η Ελληνίδα επιμελήτρια Κατερίνα Γρέγου και η πρότασή της με μια ομαδική έκθεση 17 και πλέον καλλιτεχνών απ' όλο τον κόσμο (Δανία, Γερμανία, Αμερική, Ιράν, Παλαιστίνη, Κίνα αλλά και Ελλάδα με δύο εικαστικούς) θα εκπροσωπήσει τη Δανία στην Μπιενάλε της Βενετίας. Το σύνθετο ζήτημα της ελευθερίας της έκφρασης και της λογοκρισίας, όχι μόνο σε απολυταρχικά καθεστώτα αλλά και στη Δύση, βρίσκεται στο επίκεντρο της έκθεσης που επιμελείται η Ελληνίδα επίτροπος. Να σημειώσουμε ότι είναι η πρώτη φορά που η Δανία επιλέγει για την Μπιενάλε επιμελητή άλλης εθνικότητας, με ένα θέμα αρκετά επίκαιρο τόσο για το σύγχρονο κόσμο όσο και για τη δανέζικη κοινωνία, που αντιμετώπισε, πρόσφατα, ποικίλα προβλήματα με τη δημοσίευση σε περιοδικό της χώρας των σατιρικών σκίτσων για τον Μωάμεθ. Σε σύντομη επικοινωνία μας η Κατερίνα Γρέγου δήλωσε ότι εκτός από τεράστια ευθύνη αισθάνεται περήφανη που εκπροσωπεί τη Δανία αλλά και την Ελλάδα, μέσω της δικής της εθνικότητας και δύο Ελλήνων εικαστικών, στη μεγάλη εικαστική διοργάνωση.

Να τονίσουμε, τέλος, ότι κυρίαρχο στοιχείο στη θεματική της 54ης Μπιενάλε της Βενετίας, όπως επισημαίνει η καλλιτεχνική διευθύντριά της, η Ελβετίδα ιστορικός τέχνης Μπίτσε Κούριγκερ, είναι το φως, με όλες τις μεταφορικές του σημασίες και η τέχνη του κορυφαίου εκπροσώπου της βενετσιάνικης Αναγέννησης, Τιντορέτο. Εξ ου και ο τίτλος της διοργάνωσης «Illuminazioni- Illuminations». Η διευθύντρια της Μπιενάλε έχει καλέσει επίσης τους συμμετέχοντες να αντιμετωπίσουν με ευρύτερο τρόπο το θέμα της εθνικής εκπροσώπησης, χαρακτηρίζοντας μάλιστα την έως τώρα στενά εθνική συμμετοχή της κάθε χώρας, αναχρονιστική. *